Yabancı dil yeterliliği olmayan adayların, mesleğe kabul sınavında başarılı olmaları halinde Türkçe turist rehberi olabilmesinin önünü açan Turist Rehberliği Meslek Kanunu teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda.

Seyahat acentelerine ve turist rehberliğine ilişkin düzenlemeler içeren 14 maddelik “Turist Rehberliği Meslek Kanunu ile Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin tüm maddeleri üzerindeki görüşmeleri tamamlandı.

Tartışmaları da beraberinde getiren; AK Parti Hatay Milletvekili ve Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman’ın ilk imzasını taşıyan teklif, turist rehberliği mesleği ve seyahat acentelerine dair düzenlemeler içeriyor:

Yabancı Dil Düzenlemeleri

• Çince başta olmak üzere belirlenecek Uzak Doğu dillerindeki adaylar için üniversitelerin turist rehberliği bölümlerinden mezun olmak ya da üniversitelerin turist rehberliği bölümü dışındaki diğer bölümlerinden en az lisans düzeyinde mezun olanlar için, belirlenen dillerde ve belirlenen bölgelerde, turist rehberliği eğitim programını bitirme şartı aranmayacak.
• Mesleğe kabul başvurularında, yabancı dil yeterliliğini belirlemeye yönelik sınav, ÖSYM tarafından yapılacak. ÖSYM sınav takvimine alınmayan dillerde ise konusunda uzman ve tarafsız kuruluşlara sınav yaptırılacak.
• Mesleğe kabul koşullarını yerine getirip, sadece yabancı dil yeterlilik belgesi koşulunu yerine getiremeyenler, mesleğe kabul sınavında başarılı olmaları halinde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak Türkçe turist rehberi olmaya hak kazanacak.
• Yabancı dilde turist rehberliği mesleğini icra edebilmek için gerekli olan yabancı dil yeterlilik belgesinin geçerlilik süresindeki sınır kaldırılacak.
  Turist rehberleri, sadece çalışma kartında belirtilen yabancı dillerde rehberlik edebilecek.

Mesleğe Kabul

• Mesleğe kabul başvurusu, artık Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yapılacak. Bakanlık, 30 gün içinde gerekli incelemeleri yaparak, başvuruyu kabul ettiği takdirde ruhsatname düzenleyecek, reddedilen başvurular da gerekçesi ile birlikte başvuru sahibine bildirecek.
• Üniversitelerin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden mezun olanlar için turist rehberliği eğitim programına katılma şartı aranmayacak. Bu kişiler, yapılan en az 100 saatlik eğitim programı ile uygulama gezisini başarıyla tamamlamaları halinde başarılı oldukları yabancı dilde, katıldıkları uygulama gezisine bağlı olarak turist rehberi olmaya hak kazanacak.

Turizm Rehberliğine Dair Yaptırımlar

• Mesleğe kabul koşullarını taşımamalarına rağmen mesleğe kabul edilmiş olanlar, mesleğe kabulü engelleyen bir suçtan hüküm giyenler ya da mesleğe engel hali ortaya çıkan kişiler Bakanlık kararıyla meslekten çıkarılacak. Bu kapsamda söz konusu fiilin 5 yıl içinde 2 kez işlenmesi halinde meslekten geçici men cezası, 3 kez işlenmesi durumunda ise meslekten çıkarma cezası uygulanacak.
• Ruhsat sahibi olmadan rehberlik hizmetinde bulunanlar hakkında, 25 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar idari para cezası verilecek.
• Turist rehberlerinin, bu hizmeti alanları alışveriş amaçlı belirli bir işletmeye göndermeleri karşılığında, rehberin kendisine ya da yönlendireceği kişiye bir menfaat temin etmesi halinde turist rehberleri hakkında 25 bin TL’den 100 bin TL’ye kadar idari para cezası verilecek.
• Seyahat acentelerinin de müşterilerini alışveriş amacıyla bir işletmeye göndermeleri karşılığında kendileri veya yönlendirdikleri kişiye menfaat temin etmeleri halinde belgeleri iptal edilecek ve 5 yıl süreyle seyahat acenteliği yapamayacak.
• Meslek kuruluşlarının organ üyeleri ve personeli, görevleriyle ilgili suç teşkil eden fiil ve hareketlerinden dolayı kamu görevlisi gibi cezalandırılacak.
• Yükümlülüklerini yerine getirmeyen, haklarında kovuşturmaya başlanan ya da görevi başında kalması sakıncalı görülen personel, 3 ay süre ile Bakanlık tarafından geçici olarak görevden uzaklaştırılabilecek. Gerekli görülmesi halinde bu süre 3 ay daha uzatılabilecek.
• Milli güvenliği ya da kamu düzenini tehdit ettiği hallerde birliklerin ve turist rehberleri odalarının organları, Bakanlık tarafından faaliyetten men edilebilecek. Faaliyetten men kararı 24 saat içinde görevli hakimin onayına sunulacak.
• Turist rehberi ücretleri, mesleğin Türkçe icra edilmesi halinde, belirlenen taban ücretin yüzde 70'inden az olmamak üzere Bakanlık tarafından belirlenecek.
• Paket tur ve tur kapsamında turist rehberi bulundurma zorunluluğu olan alanlara tescilli kültür varlıkları da dahil edilecek. Buna göre, müze, ören yerleri ile tescilli kültür varlıklarının tanıtılması faaliyetlerinde turist rehberi bulundurma zorunluluğu da devam edecek.
• Esas amacı tarihi ve turistik yerlerin tanıtılması olmayan faaliyetler sırasında turist rehber bulundurma yükümlülüğünün sınırı değiştirilecek.

Mesleki Denetimlerde Düzenleme

• Kültür ve Turizm Bakanlığı, meslek kuruluşlarının her türlü iş, işlem, faaliyet ve hesaplarını müfettişler ve kontrolörler aracılığıyla en geç 3 yılda bir zorunlu olarak denetleme yetkisine haiz olacak.
• Meslek kuruluşları, denetim esnasında her türlü bilgi ve belgeyi vermekle yükümlü olacak.
• Turist rehberlerinin, rehberlik kimlik kartlarını belli koşullar dahilinde ruhsatname ile değiştirmelerine imkan sağlanacak.