14 Mayıs 2023 Pazar günü gerçekleşen 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nin kesin olmayan sonuçlarına göre yeni dönemde TBMM’de yer alacak 600 milletvekili belli oldu. Cumhur İttifakı’nın milletvekili sayısı 322, Millet İttifakı’nın milletvekili sayısı 213, Emek ve Özgürlük İttifakı’nın milletvekili sayısı ise 65 oldu.
Yeni dönemde, AK Parti 267, MHP 50, Yeniden Refah Partisi 5, CHP 169, İYİ Parti 44, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi 61, Türkiye İşçi Partisi 4 sandalye kazandı. Kadın milletvekili dağılımı ise geçmiş döneme göre biraz daha artmış durumda. 28. Dönem Parlamentosunda 479 erkek, 121 kadın milletvekili görev yapacak. Geçtiğimiz dönemin sonunda kadın milletvekili sayısı 100, erkek milletvekili sayısı ise 477’ydi. Böylece Meclis’te geçtiğimiz dönem %17,1 olan kadın temsil oranı, yeni dönemde %20,1'e yükseldi.
Dönemlerine göre kadın-erkek milletvekili dağılımı ise şu şekilde:
Siyasi Partilere Göre Kadın Milletvekilleri
Meclis'e en çok kadın milletvekili ise Yeşil Sol Parti'den girdi. Bu oranı sırasıyla AK Parti, CHP, İYİ Parti ve MHP takip etti. Bu orana göre AK Parti’den 50, CHP ve Yeşil Sol Parti’den 30, İYİ Parti’den 6, MHP’den 4, Türkiye İşçi Partisi’nden ise 1 kadın milletvekili Meclise girdi.
Detaylandıracak olursak;
- AK Parti’nin 267 milletvekilinin 50’si kadınlardan oluştu. Dolayısıyla, AK Parti'nin %17,9 olan kadın milletvekili oranı %18,7'ye çıkmış oldu.
- YSP’de 61 milletvekilinden 30'unu kadınlar oluşturdu. Böylece kadın temsil oranı %49 ile diğer partilere göre en yüksek düzeyde.
- CHP’nin 169 milletvekilinin 30'unu kadın milletvekilleri oluşturdu. CHP'nin, geçen dönem %12,2 olan kadın milletvekili oranı %17'yi buldu.
- Yine 27. Yasama Dönemi’nde 50 milletvekilinden sadece 4'ü kadın olan MHP'nin ise %10 olan kadın milletvekili oranı daha da düşerek %8 oldu.
- Geçen dönem, 44 milletvekili bulunan İYİ Parti’de yalnızca 6 kadın milletvekili vardı. İYİ Partinin, geçen dönem %6,9 olan kadın milletvekili oranı %13,7'ye yükseldi.
Dönem dönem, siyasi partilere göre kadın milletvekili oranı ise şöyle:
Peki Dünya ile Kıyaslandığında Durum Ne?
Kadınların yasamaya katılımı konusunda ‘Parlamentolar Arası Birlik’in (IPU), 2023 yılı için hazırladığı verilere bakıldığında, parlamentodaki kadın temsilci oranı % 40’ın üzerinde olan 29 ülke var. Kadınların katılımı konusunda dünyanın en başarılı ülkeleri Afrika ve Latin Amerika ülkeleri. Diğer yandan bu ülkelerin büyük bir bölümü 1940’larla birlikte kadınlara seçilme hakkı tanındı ve kota vb. uygulamalarla kadınları siyasette desteklediler.
27. Yasama Döneminde dünya sıralamasında %17,4 oranla 133. sırada yer alan Türkiye, yeni dönemle birlikte 113. sıraya yükseldi ve Moritanya ile Bahreyn arasında yerini aldı. Detaylı sıralama, aşağıdaki tabloda incelenebilir:
|
#
|
Ülke
|
2023 İtibariyle Kadın Milletvekili Oranı
|
|
1
|
Ruanda
|
61,3
|
|
2
|
Küba
|
55,7
|
|
3
|
Nikaragua
|
51,7
|
|
4
|
Meksika
|
50
|
|
5
|
Yeni Zelanda
|
50
|
|
6
|
Birleşik Arap Emirlikleri
|
50
|
|
7
|
İzlanda
|
47,6
|
|
8
|
Kosra Rika
|
47,4
|
|
9
|
Andorra
|
46,4
|
|
10
|
İsveç
|
46,4
|
|
11
|
Bolivya
|
46,2
|
|
12
|
Norveç
|
46,2
|
|
13
|
Güney Afrika
|
46,2
|
|
14
|
Senegal
|
46,1
|
|
15
|
Monako
|
45,8
|
|
16
|
Finlandiya
|
45,5
|
|
17
|
Arjantin
|
44,8
|
|
18
|
Namibya
|
44,2
|
|
19
|
Danimarka
|
43,6
|
|
20
|
Mozambik
|
43,2
|
|
21
|
Belçika
|
42,7
|
|
22
|
Kuzey Makedonya
|
42,5
|
|
23
|
İspanya
|
42,4
|
|
24
|
Kapo Verde
|
41,7
|
|
...
|
...
|
...
|
|
112
|
Moritanya
|
20,3
|
|
113
|
Türkiye
|
20,1
|
|
114
|
Bahreyn
|
20
|
|
…
|
…
|
…
|
İllere Göre Kadın Milletvekili Temsili
Kesin olmayan sonuçlara göre, 28'inci Yasama Dönemi’nde 31 ilde kadın milletvekili yer almayacak. Adıyaman, Aksaray, Amasya, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bilecik, Bingöl, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çorum, Elazığ, Erzincan, Gümüşhane, Iğdır, Karabük, Karaman, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Kütahya, Niğde, Ordu, Rize, Sinop, Tokat, Uşak, Yozgat ve Zonguldak kadın milletvekilleri tarafından temsil edilemeyecek iller arasında.
Nevşehir ve Giresun ise Meclis’e ilk kez kadın milletvekili gönderen iller oldu.